Online pesten, ook wel cyberpesten genoemd, is pesten via de digitale media. Dit zijn social media zoals YouTube, Facebook, Tumblr, Twitter, Instagram, SnapChat, What’s app en chatrooms. Via deze digitale media kan je heel gemakkelijk dreigende berichten versturen, belastende foto’s of filmpjes plaatsen of iemand uitschelden. Via de digitale media zijn er oneindig veel mogelijkheden om iemand te pesten zoals: Bangalijsten, Slut-shaming, Grooming, Sexting, Sextortion, 

Trolling en Indentiteitshack  maar er zijn nog weinig manieren om je daartegen te verweren. Er zijn een aantal organisaties waar je cyberpesten kan melden.

Zoals bv. via meldknop.

Meldknop.nl is een initiatief van Veilig internetten en wordt ondersteund door de politie.

Let op: het doen van valse aangifte bij de politie is strafbaar.

Online pesten voelt veilig voor de dader omdat niemand het kan zien. Dit maakt het voor velen aantrekkelijk om op deze manier te pesten. De dader blijft anoniem en hoeft het slachtoffer niet in de ogen te kijken. Eigenlijk is het de meest laffe manier van pesten. Online zijn er vele valse profielen.

Niet alle negatieve gedragingen die jongeren online stellen kunnen zomaar als cyberpesten worden beschouwd. In de wetenschappelijke literatuur worden drie criteria vermeld die toelaten om  een onderscheid te maken tussen wat cyberpesten is en wat eerder wijst op plagen ('cyber teasing') of ruziemaken via het internet ('cyber arguing'):

Iemand willen kwetsen

Een eerste kenmerk van pesten is dat de dader de intentie moet hebben om het slachtoffer te kwetsen of schade toe te brengen. Dat kan zowel moreel, als materieel. Wat als de ontvanger van een bericht toch gekwetst is, ook al was dit niet zo bedoeld? Als de persoon die het beledigend bericht stuurde niet echt de bedoeling had om het slachtoffer te kwetsen, dan spreken we eerder van een uit de hand gelopen plagerij of grap, een misverstand of een ruzie.

Machtsonoverwicht

In een pestsituatie heeft de pester een sociale relatie met het slachtoffer, waarbij er sprake is van een machtsverschil (bv. groter, sterker of populairder zijn). Typisch aan cyberpesten is dat het machtsonevenwicht kan voortvloeien uit het feit dat de dader anoniem blijft of meer computer-technisch onderlegd is dan het slachtoffer. Uit onderzoek blijkt dat het behoud of de versterking van populariteit en sociale macht één van de belangrijke motivaties kunnen vormen voor een jongere om te (blijven) cyberpesten. Als een onbekende mij beledigende berichten stuurt, word ik dan gecyberpest? Als een onbekende online haatberichten verspreidt en daar plezier uithaalt, dan spreekt men over ‘trolling’. In de meeste gevallen van cyber­pesten gaat het om iemand die je kent, maar die anoniem of onder een pseudoniem berichten stuurt.  Als twee vrienden gemene dingen tegen elkaar zeggen, is dat dan cyberpesten? Het is geen pestsituatie wanneer er geen verschil bestaat tussen de vrienden wat betreft sociale macht en populariteit. Dan spreken we eerder van een ruzie. Als de ene vriend machtiger of populairder is dan de andere, dan kan er sprake zijn van cyberpesten. Kan het voorkomen dat een persoon die minder sterk of populair is in het offline leven gaat pesten via het internet of de gsm? Internet en gsm geven jongeren de mogelijkheid om dingen te doen en te zeggen die ze online niet durven. In de wetenschappelijke literatuur wordt dit aangeduid als het ‘disinhibition effect’ van digitale media. Zo kan iemand die in het echte leven zwakker is, zich online machtiger gaan voelen omwille van zijn/haar anonimiteit en technische vaardigheden. Dat kan ervoor zorgen dat een offline minder sterke persoon gaat cyber­pesten. 

Het moet gaan om meer dan een eenmalige handeling

Er is sprake van pesten op het moment dat iemand meerdere keren kwetsende dingen doet of zegt tegenover iemand offline of online.  Als iemand eenmalig een kwetsend bericht of foto/filmpje op Facebook zet waarin iemand belachelijk wordt gemaakt, is dat dan cyberpesten of niet? Er is enkel sprake van pesten als het herhaaldelijk gebeurt. Op het internet kunnen berichten, foto’s en filmpjes op grote schaal verspreid worden. Zo kan een kwetsende foto die eenmalig op Facebook geplaatst werd, door heel veel mensen bekeken en doorgestuurd worden. Het slachtoffer wordt op die manier nog lange tijd geconfronteerd met de pijnlijke ervaring.  In enkele bekende cases van cyberpesten (bv. de Star Wars Kid)  bleven de digitale pesterijen de slachtoffers lange tijd volgen. In die zin kan er dus wel herhaling zijn bij een eenmalige foto of bericht. 

Bron: https://tegencyberpesten.mediawijs.be/dossiers/dossier-cyberpesten/wat-cyberpesten

Wat kan je verder doen bij digitaal pesten?

• Houd inloggegevens en wachtwoorden altijd geheim.
• Deel nooit privégegevens zoals jouw adres of telefoonnummer. Je kan er ook voor kiezen om niet je eigen naam te gebruiken, maar in plaats daarvan een nickname.
• Stel jouw social media profielen zo in dat deze alleen voor vrienden te zien zijn. Sta alleen echte vrienden toe deze te bekijken en accepteer niet alle vriendschapsverzoeken. Wij hebben voor jou alle privacy instellingen van de belangrijkste social media kanalen op een rijtje gezet. Klik hier voor het overzicht social media privacy instellingen.
• Zitten er onbekende mensen je vriendenlijst, of zijn ze allang geen vriend of klasgenoot meer, verwijder ze dan uit de lijst.
• Verander regelmatig van wachtwoord en loop na een tijdje alle privacy instellingen nog eens na, vooral na updates, want die kunnen daarna veranderd zijn!
• Pas op met het plaatsen van privéfoto’s op internet zoals social media kanalen. Wil je toch iets van jezelf plaatsen zorg dan dat je niet herkenbaar in beeld bent. En post zeker geen gênante of uitdagende foto’s of films.
• Zet ook nooit persoonlijk beeldmateriaal maar ‘voor even’ online. Een ander kan er een screenshot of foto van maken en zo kan het onbedoeld verder verspreid worden.
• Plaats je zelf berichten, houd het dan neutraal; scheld niet, kwets, beledig en bedreig nooit iemand. Merk je dat anderen dat doen, vertel het dan aan een volwassene.

 Maakt je kind regelmatig gebruik van internet en sociale media? Dan kan het te maken krijgen met cyberpesten (digitaal pesten). Bij cyberpesten gebruiken kinderen media om een ander te pesten of gegevens te misbruiken.

Wat is cyberpesten?

Cyberpesten is pesten via internet en sociale media. Bijvoorbeeld:

• Gemene berichten sturen via WhatsApp of iemand buitensluiten in WhatsApp-groepen.
• Iemand uitschelden of belachelijk maken op Facebook of in chats.
• Haattweets.
• Dreigberichten of dreigmails sturen.
• Een wachtwoord stelen of een nep-account aanmaken.
• Foto's of filmpjes van iemand anders op internet zetten, bijvoorbeeld intieme foto's.

Het gaat pas om pesten als dit soort dingen regelmatig gebeuren en als 'de pester' het met opzet doet. Het kan voorkomen dat kinderen wel last hebben van dit soort gedrag, maar dat ze het zelf niet als pesten benoemen.

Soms gebeurt digitaal pesten anoniem. Je kind weet dan niet wie het bericht gestuurd heeft.

Voorkom dat je kind gepest wordt op het internet

Kinderen die weten van de gevaren op internet lopen minder kans om gepest te worden. Het is dus belangrijk om dit onderwerp met je kind te bespreken. Andere tips om dit te voorkomen:

• Vertel dat niet alle vriendschapverzoeken geaccepteerd hoeven worden. Een onbekende kun je beter niet accepteren.
• Leg je kind uit dat het niet verstandig is om gevoelige of persoonlijke informatie te delen op het internet (naam, telefoonnummer etc.).
• Vertel dat je kind het altijd moet overleggen met jou als ouder als het toch ergens de gegevens wil achterlaten.
• Laat tot slot weten dat je kind altijd alles mag bespreken met jou of andere vertrouwenspersonen.
• Heeft je kind weinig zelfvertrouwen? Help je kind dan zijn zelfvertrouwen te vergroten. Dan groeit ook de weerbaarheid. Je kind durft dan beter voor zichzelf op te komen en durft sneller hulp te zoeken                                                   

Voorkom dat je kind gaat pesten op het internet

• Geef zelf het goede voorbeeld. Ook op sociale media. Leer je kind om respectvol om te gaan met anderen op het internet.
• Praat regelmatig met je kind over sociale media. Bespreek ook ervaringen waar je kind boos van werd en wat de reactie was van je kind. Leg uit dat iemand uitschelden, kleineren of vernederen pesten is.
• Bespreek de gevolgen die pesten (of nare grappen) kan hebben voor een slachtoffer.

Hoe herken je digitaal pesten?

Online gepest worden is voor kinderen net zo erg als gepest worden in de buurt of op school. Kinderen vertellen het misschien niet snel, daarom is het belangrijk dat je let op signalen van pesten bij je kind. Als je vermoedens hebt van het pesten, is het belangrijk dat je op tijd ingrijpt.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over cyberpesten op Stoppesten.nu. Voor kinderen is er de website Pestweb.nl.

Bron:https://www.opvoeden.nl/basisschoolkind/opvoeding-en-gedrag/lastig-gedrag/pesten/cyberpesten/